Voet & Enkel

Afwijkende stand van de grote teen

Een grote teen die een duidelijke afwijkende stand vertoont, houdt verband met het doorzakken van de achtervoet (valgus, hyperpronatie, platvoet), de lengte van de eerste teen, het type schoeisel en de eigen aanleg. Een staande radiografie is nodig voor een duidelijke diagnose.
Hallux valgus, zoals deze aandoening heet, is onomkeerbaar. De evolutie ervan kan wel worden vertraagd door het gebruik van steunzolen, (kleine veranderingen in) schoenkeuze, en eventueel door oefeningen. Door een heelkundige ingreep kan de grote teen (hallux) worden teruggebracht naar rechte stand en kan een verdikking, knobbel of de bult aan de zijkant van het gewricht van de grote teen worden weggenomen.

Pijn in de voorvoet

Pijn in de voorvoet is doorgaans het gevolg van een vorm van overbelasting. Vaak is het door een slechte statiek (stand van bepaalde botjes/beentjes in de voet tijdens steunen en stappen), een stressfractuur of een microfractuur.
Voor een correcte diagnose moet heupkopnecrose worden uitgesloten, en instabiliteit van het basisgewrichtje van de grote teen ook. Een röntgenfoto kan soms nuttig zijn, een botscan ook in sommige gevallen.

Vervorming van één of meerdere tenen

Vervorming van een of meerdere tenen is soms een laat gevolg van of hangen samen met pijn in de voorvoet. De vervorming kan ook ontstaan door de pasvorm van schoeisel en/of een afwijkende stand van de grote teen (hallux valgus).
Het klinisch onderzoek staat centraal in de juiste diagnose.

Pijn onderaan de hiel

Pijn onderaan de hiel is meestal het gevolg van een letsel van het peesblad van de voetzool (fascia plantaris), dit is de functionele voortzetting van de achillespees in de voet. Door overbelasting van deze pees (fascia) ontstaan microletsels die niet genezen zaken. Soms zorgt dit voor een ontstekingsreactie (fasciitis plantaris). Soms veroorzaakt dit botaangroei (ook wel ‘hielspoor’ genoemd, hoewel deze aangroei niet de oorzaak van de pijn is.
Voor een correcte diagnose is een echografie nodig, eventueel een MRI-scan. De behandeling kan bestaan uit eccentrische rekoefeningen van de achillespees en voetzool, eventueel met ijsfricties. Het gebruik van gedempte schoenhielen of op maat gemaakte steunzolen kan een oplossing bieden. Soms is een interventionele behandeling nodig. Een operatie is zelden aan de orde.

Pijn bovenaan de hiel

Pijn bovenaan de hiel is vaak het gevolg van een probleem met de achillespees (zie Pijn aan de achillespees). Vaak is pijn bovenaan de hiel een combinatie van bursitis (ontsteking van de ‘bursa’, een met vocht gevuld zakje dat als een soort kussentje functioneert en wrijving vermindert), botaangroei en aantasting van de vezelstructuur van de aanhechting van de achillespees, al dan niet met een scheur.
Een MRI-scan is nuttig voor een correcte diagnose.

Pijn aan de achillespees

De oorzaak van pijn in de achillespees ligt vaak in de verkorting ervan en/of door een plotse toename van inspanningen of gewicht. Bij pijn in de achillespees moeten we het onderscheid maken tussen een probleem in het midden van de pees of meer naar de aanhechting van de pees aan de hiel. Meestal is er een lokale verdikking van de achillespees, dit wordt tendinose genoemd.

Rekoefeningen (al dan niet eccentrisch) en het aanbrengen van ijs zijn altijd nuttig. Als dit niet helpt, is een klinisch onderzoek noodzakelijk. Eventueel kan een MRI-scan nuttig zijn voor de juiste diagnose. Een echografie is een optie.

Pijn aan de enkel

Aan de enkel kan de pijn binnen, buiten, voor of achter voelbaar zijn. Vaak bepalen meerdere factoren de pijn. Soms is de pijn een gevolg van instabiliteit door gewrichtsbanden die te los zitten. De pijn kan soms ook veroorzaakt zijn door een osteochondraal letstel of een kraakbeenletsel. Ook kan er botaangroei zijn of littekenweefsel dat in de weg zit (impingement).

Voor een correcte diagnose is radiografie in staande positie nuttig, soms is een echografie nodig. In de meeste gevallen zijn een grondig klinisch onderzoek en verdere technische onderzoeken nodig: MRI-scan, SPECT-scan en soms CT-scan.

Doorgezakte voet

Het doorzakken van de voet gaat vaak gepaard met pijn aan de binnenste (mediale) zijde van de achtervoet. Dit is niet hetzelfde als een gewone ‘platvoet’. In gevorderde gevallen van doorgezakte voet trekt de hiel niet meer naar binnen of is teenstand op een been zelfs niet meer mogelijk.
Voor een correcte diagnose is radiografie van beide voeten en enkels in staande positie nodig. Een MRI-scan kan in sommige gevallen nuttig zijn.

Gebroken enkel

Een gebroken enkel kan lang na de behandeling ervan nog problemen veroorzaken, zelfs al is het bot goed en in goede stand genezen.

Voor een correcte diagnose is radiografie in staande positie nuttig, soms is een echografie nodig. In de meeste gevallen zijn een grondig klinisch onderzoek en verdere technische onderzoeken nodig: MRI-scan, SPECT-scan en soms CT-scan.

Gebroken hielbeen

Een gebroken hielbeen is vaak een letsel van het ‘onderste spronggewricht’ tussen het sprongbeen (tallus) en het hielbeen (calcaneum).

Indien het om een recent letsel gaat, is een CT-scan nodig. Bij letsels ouder dan zes maand moet een SPECT-scan gebeuren.